تحلیل برنامه درسی قصد شده و اجرا شده دوره راهنمایی تحصیلی بر اساس مولفه های آموزش صلح یونسکو

منظورازصلح رسیدن به نوعی هماهنگی در تمامی سطوح فعالیت ها و تلاش های انسان می باشد.صلح،قابل آموزش است.از آنجا که آموزش و پرورش تنها نهاد رسمی است که در کنار خانواده عهده دار تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان است،بنابراین باید درکنارآموزش مهارتهای شناختی به دانش آموزان،مولفه های صلح را نیز به آنها آموزش دهد.این مولفه ها بر اساس مطالعات سازمان یونسکو عبارتند از: حقوق بشرودموکراسی، تعاون وهمبستگی،حفظ فرهنگها،خودودیگران،انترناسیونالیسم،حفاظت ازمحیط زیست و معنویت. درهمین راستا پژوهش حاضر به بررسی برنامه درسی قصد شده و اجراشده دوره راهنمایی تحصیلی بر اساس مولفه های هفت گانه مورد نظریونسکو در زمینه آموزش صلح می پردازد. از آنجا که کتب درسی به عنوان یکی از منابع اصلی انتقال اطلاعات و معلومات به دانش آموزان می باشد در برنامه درسی قصد شده به تحلیل محتوای کتابهای درسی دوره راهنمایی پرداخته شده و از آنجا که معلمان نقش مهمی در ارتقای درک متقابل،شکیبایی،همدلی و دوستی در دانش آموزان ایفا می کنند تلاش شده تا روشهای یاددهی-یادگیری معلمان این دوره بر اساس مولفه های هفت گانه یونسکو مورد تحلیل قرار گیرد.تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است.ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش اول(برنامه درسی قصد شده)شامل تحلیل محتوی می باشد.همچنین در بخش دوم(برنامه درسی اجراشده) از چک لیست مشاهده رفتار معلم استفاده شده که به صورت محقق ساخته بوده و روایی و پایایی آن نیز تایید گردیده است.نمونه پژوهش در بخش اول شامل محتوای کلیه دروس کتابهای اجتماعی، فارسی،دینی و تاریخ سه پایه دوره راهنمایی بوده است.همچنین در بخش دوم 60 کلاس درس تعلیمات اجتماعی مدارس شهرارومیه بعنوان نمونه تحقیق انتخاب گردیده است.برای تجزیه وتحلیل اطلاعات ازروش آنتروپی شانون،آمار توصیفی و استنباطی آزمون t تک گروهی وتحلیل واریانس استفاده شده است.نتایج این پژوهش در بخش تحلیل محتوی نشان می دهد که کمیت و کیفیت مولفه های آموزش صلح یونسکو درکتابهای درسی مورد نظر چندان مورد توجه نبوده است.بیشترین توجه در دروس کتب دوره راهنمایی مربوط به مولفه تعاون و همبستگی است که در محتوای دروس کتاب اجتماعی دارای بیشترین فراوانی و درمحتوای دروس کتاب تاریخ دارای کمترین فراوانی است.همچنین کمترین میزان توجه، مربوط به مولفه حفاظت از محیط زیست است که کتاب های فارسی و تاریخ به ترتیب بیشترین و کمترین توجه را به این مولفه داشته اند.همچنین بیشترین ضریب اهمیت در دروس مربوط به مولفه انترناسیونالیسم وکمترین ضریب اهمیت مربوط به مولفه حفاظت از محیط زیست می باشد.نتایج بدست آمده از چک لیست مشاهده رفتار معلم نیز حاکی از آن است که معلمان در انجام مهارت های یاددهی- یادگیری لازم در زمینه آموزش صلح ضعیف تر از حد متوسط عمل می کنند.لازم به ذکر است که عملکرد معلمان در مورد مولفه های دموکراسی و حقوق بشر، تعاون و همبستگی، حفظ فرهنگ ها، خود و دیگران، انترناسیونالیسم وحفظ محیط زیست پایینتر از حد متوسط بوده و تنها در مولفه معنویت معلمان در حد متوسط عمل کرده اند.